Kedi ve Köpeklerde Alt ve Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları
Kedi ve köpeklerde alt ve üst solunum yolu enfeksiyonları veya tahriş sonucu akciğerde oluşan yangı veya iltihaplanmadır. Enfeksiyondan kasıt bakteri (Bordetella bronchiseptica, Proteus, Escherichia coli), virüs (Canine distemper, Parainfluanza), veya mantar(blastomycosis, histoplasmosis) olabilir.
Makale İçerik Başlıkları
Pneumonia (Zatürre)
Pneumonia Hastalığının Sebebi Nedir?
Kedi ve köpeklerde alt ve üst solunum yolu enfeksiyonları veya tahriş sonucu akciğerde oluşan yangı veya iltihaplanmadır. Enfeksiyondan kasıt bakteri (Bordetella bronchiseptica, Proteus, Escherichia coli), virüs (Canine distemper, Parainfluanza), veya mantar(blastomycosis, histoplasmosis) olabilir.
Pneumonia Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
En belirgin ve özel semptom nefes almadaki ciddi güçlüktür. Bu nefes çok hızlı ve yüzlektir. Bunun nedeni de akciğerin hava toplayan hücrelerinin (alveoller), akciğerlerin su toplamasından dolayı görev yapamayacak kadar sıvı ile dolmasıdır. Dudaklar, dil ve diş etleri grimtırak bir renk alır(cyanosis). Bunun nedeni ise dokulara giden kanla yeteri kadar oksijen taşınamamasıdır. Eğer bir enfeksiyon sonucu pneumonia oluşmuşsa ateş genellikle yüksektir.
Pneumonia Hastalığına Nasıl Nnlem Alabiliriz?
Kısa tüylü köpekleri kışın dışarda bırakmaktan kaçınılmalıdır. Yeni yıkanmış köpekler özellikle kışın, rüzgar altında bırakılmamalıdır. Köpek kulübelerinin rüzgar almayan yerlere kurulması gerekir. Hastalıktan şüphe ettiğinizde hiç vakit geçirmeden veteriner hekiminizle görüşmelisiniz. Akciğer enfeksiyonları büyük çoğunlukla tehlikelidir. Ancak erken teşhis ve düzenli bir tedavi sorunsuz bir iyileşme sağlayabilir.
Sonuç
Hastalığın erken teşhisi çok önemlidir. Eğer bir enfeksiyondan oluşmuşsa muhakkak enfeksiyon kaynağının tespitide gerekir. Örn. Eğer hastalık blastomycosis orjinli ise bunun ayrımını yapamadan tedavi yapmak çok zordur ve zaman kaybına neden olur. Bu tür bir hastalıkta zaman kaybına asla yer yoktur. Pneumoni özellikle yavru ve ileri yaştaki köpeklerde ani ölümlere yol açabilir.
Bronchopneumonia (Akciğerlerin Yangısı)
Bronchopneumonia Hastalığının Nedeni Nedir?
Akciğer alveolleri ve bronşiollerin birlikte yangılanması olan bronkopnömonilerin oluşumunda bronşitise neden olan tüm etkenler rol oynayabilir. Uzun süre toz, duman, soğuk hava, kimyasal maddeler ve gazların solunması, bakteriyel ve viral enfeksiyonlar ve allerjik etkenler nedeniyle şekillenebilir.
Bronchopneumonia Hastalığının Gelişimi Nasıldır?
Genellikle bronşitis ile başlayan yangının ilerleyerek akciğer alveollerine yayılması sonucu alveol ve bronşlarda exudat birikimi oluşur. Köpeklerde çoğunlukla kataral bronkopnömöni karekterinde gözlenen hastalığın akut formunda fazla miktarda sıvı toplanması, solunum güçlüğü ve buna bağlı ani ölümler görülebilir. Ancak akut formun seyri genellikle daha olumlu olarak sonuçlandırılabilir. Kronikleşen olaylarda genel durumun bozulması, akciğerde şekillenen hasarın fazlalığı ve akciğer abselerinin şekillenmesi sonucunda ölümler olabilir.
Bronchopneumonia Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Bronkopnömonilerde karekteristik bulgu öksürüktür. Akciğerlerde biriken sıvıya bağlı olarak şekillenen sesler öksürükle beraber rahatlıkla dinlenebilir. Burun akıntısı ve vücut ısısında artış, yüzlek ve ağızdan yapılan solunum görülür ve solunum sayısı oldukça artmıştır. Halsizlik, keyifsizlik ve iştahsızlıkta görülebilecek klinik bulgulardandır. Kronikleşen durumlarda genel durum bozuklukları görülebileceği gibi kuru ve ağrılı bir öksürük sürekli olarak gündemdedir.
Sonuç
Köpeklerde genellikle ilkbahar ve sonbahar gibi ani ısı değişimlerinin yaşandığı mevsimlerde sık rastlanılan bir durumdur. Hastalığın erken teşhisi edilmesi, tedavinin başarı oranı yönünden önemlidir. Gecikilen durumlarda diğer enfeksiyonlarla komplikasyon olasılığı veya hastalığın kronik hale geçmesi riskinden dolayı, bulgularının görüldüğü ilk andan itibaren hemen veteriner hekiminize danışmalısınız.
Aspiration Pneumonia (Akciğere Yabancı Cisim Kaçması)
Aspiration Pneumonia Hastalığının Nedeni Nedir?
Akciğerde nekroz nedeniyle ölümlere yol açan hastalığın oluşumunda birincil neden akciğere yabancı bir cismin kaçmasıdır. Çoğunlukla ilaç uygulamalarının hatalı yapılması nedeniyle sık karşılaşılan bir durumdur. Akciğerlerde irritasyona neden olan duman ve gazların uzun süre solunması da pnömoniye neden olabilir.
Aspiration Pneumonia Hastalığının Hazırlayıcı Nedenleri Nelerdir?
İlaç uygulamaları sırasında başın çok yukarıda tutulması, hızlı ilaç verilmesi ve ilaç verilirken dilin tutulması, farenkste apse veya tümör olması, farenksin yangısı, kurşun zehirlenmesi gibi yutkunmayı engelleyen durumlar aspirasyon pnömonisinin oluşumunu kolaylaştırabilir. Ayrıca bazı anestezik maddelerin salya artışına neden olması da hastalığın oluşumunu kolaylaştırıcı faktördür.
Aspiration Pneumonia Hastalığının Gelişimi Nasıldır?
Hastalık, akciğere kaçan cismin yoğunluğu, boyutu ve miktarına bağlı olarak değişik bir seyir izler. Az miktardaki yabancı cisim büyük olasılıkla akciğerin uyarımı sonucu reflaktorik öksürük ile dışarı atılabilir. Ancak çoğunlukla yabancı materyalin akciğerde lokalizasyonu ve dokularda hasar şekillenmesi sonucu solunum yetmezliği ve ölüm görülebilir.
Aspiration Pneumonia Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Akciğere yabancı cismin kaçması halinde görülebilen ilk bulgular solunumun ve nabzın artmasıdır. Bunu takiben burundan kanlı olabilen kokulu bir akıntı gelebileceği gibi akciğere kaçan maddelerde burun deliklerinden geri gelebilir. Vücut ısısında artışla birlikte akciğerler dinlendiğinde hırıltı ve sıvı sesi duymakta mümkündür.
Sonuç
Hastalık şekillendikten sonra uygulanacak tedaviler destek tedavileri niteliğindedir. Bu nedenle hastalığın oluşumunu hazırlayan faktörleri göz önünde tutarak koruyucu önlemler almak daha büyük önem taşımaktadır.
Bronchitis (Bronşit)
Bronşit Hastalığının Nedeni Nedir?
Akciğerde bronş ve bronchiollerde şekillenen yangı bronşitis olarak adlandırılır. Oluşumunda üst solunum yollarında yangıya neden olan etkenler rol oynar. Çoğunlukla üst solunum yolları yangılarını takiben veya birlikte görülür. Uzun süre toz, duman, soğuk hava, kimyasal maddeler ve gazların solunması, bakteriyel, viral enfeksiyonlar ve allerjik nedenler ile oluşabilir.
Bronşit Hastalığının Gelişimi Nasıldır?
Hastalığın gelişimi akut veya kronik olabilir. Akut şekillenen olaylarda genellikle iyileşme kısa sürede olabilmesine karşın tedavide gecikildiği taktirde kronikleşen olaylarda hastalığın belirtilerini aylar ve yıllarca görmek mümkündür. Ayrıca pnömoni ile komplike olan vakalarda daha ağır seyirli olabileceği gibi kronikleşerek akcigerlerde amfizeme neden olabilir. Hastalığın akut formu daha çok 2 yaşından küçük köpeklerde gözlenirken, kronik formu genellikle 8 yaşından büyük köpeklerde görülür. Poodle, Sheltie, Pomeranian ırkı köpekler hastalığa karşı daha hassas olabilir.
Bronşit Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Klinik olarak gözlenebilecek en belirgin bulgu öksürüktür. Ağrılı olan öksürük nöbetleri özellikle istirahat halinde artış gösterebilir. Solunum sayısında artış ve burun akıntısı da gözlenebilen belirtilerdendir. Bronşitisin ilerleyerek kronikleşmesi halinde sürekli bir öksürük, beden ısısında artış, daha kıvamlı ve sarımsı bir renkte burun akıntısı görülebilir. Diğer akciğer hastalıkları ile komplike olan kronik bronşitisler de solunum güçlükleri de gözlenebilir. Akciğerlerin dinlenmesi halinde akut veya kronik devrelerde farklı bulgular elde edilir. Bazı durumlarda akut evrede herhangi bir akciğer sesi dinlenemezken bazen hafif hırıltılı solunum duyulabilir. Kronikleşen vakalarda akciğerler dinlendiğinde sert ve çıtırtılı sesleri duymak mümkündür.
Sonuç
Özellikle birlikte barındırılan köpek populasyonlarında solunum yolu ile hızlı bir şekilde yayılan hastalığın tespit edilmesi halinde hastalığın akut belirtilerini gösteren köpeklerin ayrılması alınabilecek en önemli tedbirdir. Yaşlı köpeklerde kalp hastalıkları yönünden gerekli muayenelerin yapılması ve öksürüğün nedeninin tam olarak tanımlanması ayırıcı tanı için şarttır.
Akciğer Ödemi
Akciğer Ödemi Nedeni Nedir?
Akciğerde sıvı birikimi ile karekterize olan hastalığın oluşumunda en büyük etken dolaşım bozukluğudur. Ayrıca anaflaksi, allerji, akciğer yangıları, yakıcı gazların solunması ve enfeksiyonlara bağlı olarak da oluşabilmektedir.
Akciğer Ödemi Gelişimi Nasıldır?
Akciğerlerde, etkene bağlı olarak aktif ve pasif ödem şekillenebilir. Başlangıçta oluşan hasarın şiddeti ile dokuların hiperemik bir hal alması ve daha sonra deformasyonu sonucu alveollerde, dokular arasında ve bronşlarda sıvı birikmesi söz konusudur. Genellikle önlem alınmayan ilerlemiş vakalarda ölüm solunum yetmezliği nedeniyle şekillenir.
Akciğer Ödemi Belirtileri Nelerdir?
Solunumun güçlükle yapılması gözlenebilen en belirgin bulgudur. Ayrıca akciğer dinlendiğinde hırıltılı bir solunum yanında sıvı seslerinin duyulması da spesifiktir. Genel durumu bozulmuş, durgunluk ve halsizlik belirtileri başlamıştır. Buna karşın solunum güçlüğü nedeniyle çoğu zaman ayakta durmayı tercih ederler. Enfeksiyona bağlı olarak şekillenen vakalarda vücut ısısında artış da olabilir.
Sonuç
Teşhis edildikten sonra acil tedavi gerektiren hastalığın seyri, ödeme neden olan etken ortadan kaldırılmadığı sürece daima kötüye doğru bir gidiş izler ve ölüme neden olabilir.
Emphysema (Anfizem)
Anfizem Hastalığının Nedeni Nedir?
Alveollerdeki fibrin yapının esnekliğini kaybetmesi nedeniyle solunum sırasında akciğerlere alınan havanın geri çıkışının sağlanamaması sonucunda lobların kısmen kollabe olması ve görev yapamaması ile karekterize olan hastalığın oluşumunda birincil neden akciğere hava giriş çıkışı sırasında oluşan aksamalardır. Özellikle giren havanın çıkışını engelleyen ödem, allerjik reaksiyonlar, bronş spazmı, larenks daralması, kronik bronşitisler, sürekli öksürmeye neden olan sorunlar ve bronkopnömoniler nedeniyle akciğer amfizemi oluşabilir. Köpeklerde özellikle kronik bronşitis, hastalığın oluşumunda ve ilerlemesinde etkin rol oynar. Aşırı havlama, sürekli öksürüğe neden olan hastalıklar, aşırı egzersiz ve koşturmalar ve akciğer parazitleri amfizem oluşumunu kolaylaştıran diğer faktörlerdir.
Anfizem Hastalığının Gelişimi Nasıldır?
Hastalık, akciğerde oluşum bölgesine göre alveoler ve intersitiyel anfizem olarak şekillenebilir ve akut veya kronik olarak gelişim gösterebilir. Köpekler de genellikle alveoler amfizem formunda görülmektedir. Akut anfizemin oluşumu ve klinik bulgularının görülmesi ani olarak şekillenir ve neden olan sebep kaldırıldığında veya müdahale edildiğinde kısa sürede normale dönebilir. Ancak kronik olarak şekillenen durumlarda hastalığın neden olduğu akciğer hasarı daha kalıcı olabileceğinden gelişim çoğunlukla kötü seyirlidir. Kronik amfizemde alveollerin aşırı derecede genişlemesi ve buna bağlı olarak alveol duvarlarının bütünlüğünün bozulması söz konusudur.
Anfizem Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın akut veya kronik seyrine göre farklı bulgular görülebilir. Akut amfizem de en belirgin bulgu ağızdan soluma ve özellikle soluk verme sırasında güçlüktür. Solunum güçlüğü ve göğüs kafesinde oluşan basıncı azaltmak amacıyla ayakları açık bir şekilde duruş gözlenebilir. Ayrıca öksürük ve oksijen yetersizliğine bağlı olarak mukozalarda siyanoz (dil ve dişetlerinde gri-siyah görünüm) görülebilen bulgulardandır. Kronik amfizem de de en belirgin bulgu soluk verme esnasında ki güçlüktür. Akciğer dokularında ve alveollerde şekillenen genişleme nedeniyle solunan havanın geri dışarıya verilmesi oldukça güçtür ve çoğunlukla karın kaslarını da kullanarak ikinci bir soluk verme hareketi görülebilir.
Sık solumaya bağlı olarak kalp atım sayısında (taşikardi), nabız ve beden ısısında artış da gözlenebilebilir. Halsizlik ve egzersizler sırasında çabuk yorulma gibi efor kayıpları da amfizemli köpeklerde görülebilen tipik klinik belirtilerdendir. Radyoğrafi ile akciğerlerdeki hasarlı bölgeler kolaylıkla tespit edilebilir. Kronik amfizem de hastalığın ilerlemesi kalpte bazı deformasyonların şekillenmesine neden olabilir. Özellikle sağ kalp kapağı hypertofisinin şekillenmesi ölüm nedeni olabilmektedir.
Sonuç
Amfizem olaylarında istirahat ve solunumu rahatlatıcı destek tedaviler dışında uygulanabilen spesifik tedaviler olmadığından hastalığa neden olan etkenleri ve hazırlayıcı faktörlere karşı önlem almak ve hastalığın başlangıcında veteriner hekiminizle irtibat kurmak hastalığın ilerlemesini önlemek yönünden faydalıdır.
Larenks Ödemi
Larenks Ödeminin Nedeni Nedir?
Larenks mukozasının yangı sonucu şişkinleşerek daralması olan larenks ödeminin oluşumu köpeklerde çoğunlukla larengitis ve farengitisleri takiben olmaktadır. Ayrıca allerjik nedenler, irritan gazların solunması, bölgeyi etkileyen travmalar, herpes virus enfeksiyonları nedeniyle de larenks ödemi şekillenebilir.
Larenks Ödeminin Gelişimi Nasıldır?
Ödemin gelişimi hızlıdır ve kısa sürede bölge tamamen şişerek solunum güçleşebilir. Hızlı soluk alıp verme krizleri sonrasında ani olarak gelişen ölüme neden olabilir.
Larenks Ödeminin Belirtileri Nelerdir?
Öksürük, hırıltılı solunum ve bölgesel şişkinlik ilk gözlenen belirtilerdir. Solunum güçlüğü şekillenir ve bunu takiben sık soluk alıp verme ile birlikde solunum yetmezlikleri de görülebilir. Oksijen yetersizliğine bağlı olarak mukozalarda siyanoz (dilin ve diş etlerinin gri-siyah bir renk alması) ve nabız sayısında artış da görülebilecek diğer belirtilerdendir.
Sonuç
Çok hızlı gelişim göstererek ani ölümlere neden olabileceğinden solunum güçlüğü belirtilerinin görülmesi ile birlikte acil müdahale edilmesi ve solunumu rahatlatıcı tedbirler alınması gereklidir.
Farenksi Etkileyen Yabancı Cisimler
Hastalığın nedeni nedir?
Farenks ağız boşluğu ile yemek borusu arasında kalan bölgedir. Köpeklerde özellikle kolay kırılabilen tavuk ve pirzola kemiklerinin verilmesine bağlı olarak şekillenen yabancı cisim batmaları sık karşılaşılan bir durumdur. Ayrıca gıda niteliği taşımayan maddelerin yutulmaya çalışılmasına bağlı olarakta şekillenebilir.
Hastalığın Gelişimi Nasıldır?
Batan cismin büyüklüğüne bağlı olarak dokularda farklı derecelerde hasar oluşabilir. Şekillenen hasara bağlı olarak yutma güçlüğünün ileri boyutlarda olduğu durumlarda genel durumda bozulmalar ortaya çıkabilir. Ayrıca farkedilemeyen küçük parçaların söz konusu olduğu durumda huzursuzluk veya depresyon gözlenebilir. Bu nedenle çevreye ve yemeğe karşı ilgisizlik gelişebilir.
Hastalığın Belirtileri Nelerdir?
Farenkste oluşan hasarın boyutuna bağlı olarak değişen klinik bulgular görülebilir. Ancak en belirgin semptom yutma güçlüğüdür. Ayrıca aşırı salya ve öksürük nöbetleride gözlenebilir. Hasta çoğunlukla kusma çabasındadır ve ağzını sürekli açıp kapatır. Batan cisimin büyüklüğüne bağlı olarak ve mukozalarda oluşan apse veya ödemleşmeler sonucunda solunum güçlüğü de ortaya çıkabilir.
Sonuç
Yabancı cismin teşhisi klinik muayene veya röntgen bakısı ile yapılabilir. Görülebilen yabancı cismi çıkarmak mümkündür. Ancak batmış yabancı cisimleri çıkarırken daha özenli davranılması zorunludur. Bölge dokuları hasara uğradığından cisim uzaklaştırıldıktan sonra bir süre yumuşak gıdalar ile beslemek iyileşme sürecini hızlandırmak yönünden gereklidir.
Laryngitis (Larenks Yangısı)
Larenks Yangısının Nedeni Nedir?
Larenx anatomik olarak başın boyuna geçiş bölgesinde farenksten sonra ve özefagusun başlangıcında yer alan kıkırdak, ligament ve kaslardan oluşan bir organdır. Solunan havayı soluk borusuna (trachea) gönderme görevi yanında ses organı olarakta görev yapar. Köpeklerde distemper ve tracheabronchitis gibi enfeksiyon hastalıklarına bağlı olarak, kimyasal maddeler ve duman solunması, aşırı soğuk ve sıcak yiyeceklerin yutulması, kemik batması, bakteriler ve viral enfeksiyonlara bağlı olarak larengitis şekillenebilir. Ayrıca yutak felcine neden olan hastalıklar ve hatalı ilaç içirilmesi, tasmanın sıkması ve aşırı havlama gibi bir nedenle de şekillenebilir.
Larenks Yangısının Gelişimi Nasıldır?
Larengitis akut veya kronik olarak bir seyir izleyebilir. Genellikle larengitisler çevre organların yangıları ile birlikte görülür. Özellikle tonsillitis ve farengitis şekillenme olasılığı yüksektir. İlerleyen durumlarda yayılarak pnömoni ile komplike olabilir. Hafif bir öksürük ile beliren yangı, mukozanın irritasyonu sonucu bölgede ödemlerin şekillenmesine neden olur. Ödemlerin oluşumu bölgenin daralmasına ve hava geçişine engel olarak, solunum güçlüklerine veya solunumun durmasına neden olabileceğinden ciddi sonuçlar doğurabilir.
Larenks Yangısının Belirtileri Nelerdir?
Larengitislerin başlangıcında gözlenebilecek ilk belirti kısa, kesik ve kuru nitelikli öksürüklerdir. Solunum hırıltılıdır ve boğaz bölgesine dıştan yapılan hafif maniplasyonlar dahi öksürüğün şiddetlenmesine neden olabilir. Daha sonraları öksürük ile birlikte kreşe çıkarabileceği gibi öksürme nöbetleri arasında kusma da görülebilir. Şiddetli olaylarda özellikle ödemlerin şekillenmesine bağlı olarak yutma güçlüğü, ağrı ve solunum güçlüğü de görülebilen belirtilerdendir. Ağız içi muayenelerde larenks, dilin gerisinde kızarık ve şişkin olarak görülebilir.
Larenks Yangısından Nasıl Korunabiliriz?
Tozlu ortamlardan uzak tutarak, aşırı duman ve irrite eden gazların solunmasını önleyerek, soğuk veya sıcak yiyeceklerden kaçınarak, kemik vb. batıcı gıdalar vermeyerek, tasmasının sıkmamasına ve aşırı havlamamasına dikkat ederek özellikle fiziksel kökenli ve tahrişe bağlı olarak şekillenen larengitislerden korunmak mümkün olabilir.
Sonuç
Akut seyirli larengitislerde çoğunlukla medikal tedaviler ile kısa sürede olumlu bir gelişme sağlanabilir. Ancak kronikleşen ve ilerlemiş vakalarda alt solunum yollarına yayılan enfeksiyona bağlı olarak daha ağır bir seyir ve uzun süreli tedavi gerekebilir.
Rhinitis (Burun Mukozasının Yangısı)
Rhinitis Hastalığının Nedeni Nedir?
Burun mukozalarının akut veya kronik yangısı olan rhinitislerin oluşmasına yabancı cisimler, viral hastalıklar, bakteriler, mantarlar, parazitler, allerjiler ve kimyasal etkenler sebep olabilir.
Rhinitis Hastalığının Gelişimi Nasıldır?
Burun mukozasında yangının başlangıcına neden olan etkenin şiddetine göre kızarıklık, eritem veya ülser gibi değişik derecelerde lezyonların oluşumu ile birlikte hastalığın spesifik belirtisi olan burun akıntısı başlar. Akıntı başlangıçta şeffaftır ve akıcı karekterdedir. Daha sonraları hastalığın şiddetine bağlı olarak burun akıntısı daha kıvamlı veya iltihaplı bir görüntüde de olabilir. Genellikle her iki burun boşluğunda da yangı oluşur ve akıntı iki taraflıdır. Ancak ot başakları, pisi otu gibi buruna kaçan yabancı cisimler ve tek taraflı şekillenmiş bir tümöre bağlı olarak şekillendiği durumlarda akıntı genellikle tek taraflı olur.
Rhinitis Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Rhinitislerin şekillenmesine etki eden nedene bağlı olarak farklı klinik belirtiler görülebilmesine karşın ortak belirti burun akıntısı, aksırık ve hırıltılı bir solunumdur. Yabancı cisimlere bağlı olarak şekillenen rhinitislerde ani başlayan şiddetli bir aksırık görülen ilk bulgudur. Sürekli başını sallama ve ayakları ile burnunu tırmalama çabası vardır. Burun akıntısı kanlı olabileceği gibi solunum hırıltılıdır. Yabancı cisim burun boşluğundan uzaklaştırılmadığı sürece belirtiler devam eder. Viral rhinitisler köpekler de sıklıkla Herpes virus ve Adenovirus gibi bir etkene bağlı olarak şekillenebilir. İki burun boşluğundan da akan kıvamlı ve iltihaplı görünümde bir burun akıntısı vardır. Başlangıçta solunum hırıltılıdır ancak çoğu zaman şekillenen enfeksiyon alt solunum yollarına yayılma özelliğindedir ve buna bağlı olarak solunum güçlüğüde görülebilir. Genel olarak halsizlik vardır. Hastalığın çok ilerlediği durumlarda öksürük ve solunumun güçlüğünde artış da görülebilir. Bakteriyel rhinitisler de Bordetella Bronchiseptica, Staphylococ ve Pseudomonas gibi bakteriler etkendir. Halsizlik, durgunluk ve burun akıntısı ilk görülebilecek belirtilerdir. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde aksırıklar ve daha koyu kıvamlı iltihabik bir burun akıntısı gözlenebileceği gibi vücut ısısında artış ve solunum güçlüğüde görülebilir. Çoğunlukla burun içi kızarık bir görünümdedir. Mantarlar nedeniyle gelişen rhinitislerde aksırıklar ve burun akıntısı süreklidir. Burun mukozasında şekillenen bir hasar söz konusudur ve bu nedenle burun akıntısı kanlı olabilir.
Paraziter nedenlere bağlı olarak gelişen rhinitisler köpeklerde burun boşluğunda yaşayan Linguatula Serrata türü parazite bağlı olarak şekillenebilir. Nadir görülen bir durumdur. Hastalığın teşhisinin konulması ancak parazitin yumurtalarını görmek ile yapıldığından güçtür. Ancak burun mukozasında hiperemi ve kaşıntıya neden olan parazitin varlığına bağlı olarak burun akıntısının kronik olarak devam etmesi, kanlı olması ve burnunu yere sürme isteği gibi belirtiler dikkat çekicidir.
Rhinitis Hastalığından Nasıl Korunabiliriz?
Yakıcı kimyasal gazlar ve duman solunmasını önlemek, otlar arasında dolaşırken burnunu yere sürmesine ve her şeyi koklamasına engel olmak paraziter, mantar ve yabancı cisimlere bağlı rhinitislerde korunmasını sağlayabilir. Ancak viral nedenlere bağlı olarak gelişen rhinitislerde köpeğin immun sistemindeki yetersizliklere bağlı olarak gelişen hastalıklar söz konusudur. Bu tür hastalıklardan korunmak için yıllık olarak tekrarlanan aşıların düzenli takibi faydalı olabilir.
Sonuç
Rhinitisler bir çok solunum sistemi hastalığında semptom olarak görülebilir. Neden olan asıl hastalığın tedavi edilmesi ile rhinitise bağlı olarak gelişen belirtileri gidermek mümkündür. Alt solunum sistemi hastalıkları ile komplike olan durumlarda hastalık daha ağır seyirlidir ve daha uzun süre devam edebilir. Tedavisinde solunumu rahatlatmaya öncelik verilmesi faydalıdır.
Farengitis (Farenks Yangısı)
Farenks Yangısı Hastalığının Nedeni Nedir?
Farenks ağız boşluğu ile yemek borusu arasında kalan bölgedir. Hem gıdaların hemde havanın geçtiği bu bölge kolay etkilenebilir konumda olduğundan bir çok nedene bağlı olarak yangılanabilir. Köpeklerde sık görülen farenks mukozasının yangısı genellikle solunum yolları hastalıkları nedeniyle şekillenir. Ayrıca bakteriyel, viral enfeksiyonlara bağlı olarak şekillenebileceği gibi sert ve büyük yabancı cisimlerin, iri kemik parçalarının yutulmaya çalışılması sırasında, kimyasal maddelerin yutulması ve aşırı kusma refleksinin geliştiği durumlarda farenksin zarar görmesine bağlı olarak da şekillenebilir.
Farenks Yangısı Hastalığının Gelişimi Nasıldır?
Neden olan asıl hastalığın şiddetine bağlı olarak seyri değişebilir. Özellikle solunum yolu hastalıkları ile birlikte gözlendiğinden asıl hastalığa ait belirtiler farengitisi gizleyebilir. Hastalık çoğu zaman tonsillitis ile birlikte görülür.
Farenks Yangısı Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Fareks’in yangılandığı durumlarda gözlenebilen en spesifik belirti yutma güçlüğüdür. Bölge ağrılıdır. Katı veya sıvı her hangi bir gıdayı güçlükle yutabilir veya hiç yutamayabilir. Ayrıca ağızdan sürekli salya gelmesi, solunum güçlüğü ve öksürük de görülebilen diğer semptomlardır. Genel durumda bozulmalar ve halsizlik görülebileceği gibi şekillenen bölgesel yangı veya enfeksiyona bağlı olarak vücut ısısında artış görülebilir.
Sonuç
Çoğunlukla solunum yollarını etkileyen enfeksiyonlar ile birlikte şekillenen farengitis yutma güçlüğü nedeniyle farenks felci veya kuduz gibi hastalıklarla karışabilmektedir. Ancak solunum yollarına ait belirtilerin gözlenmesi tanısının yapılmasında kolaylık sağlar. Enfeksiyonlar ile komplike olmayan durumlarda medikal tedaviler ile başarılı sonuçlar alınabilir. Komplike olaylarda tedavi çoğunlukla, uzun süre gerektirir.